kutubhona

қўлидан келмайдиган душманларини дўст тутишдан мўминларни қайтарди. Ўз ҳузуридаги ва Ўзининг дўстлари бўлмиш мўминлардагина бўладиган азизликка рағбат бўлиши учун бундан қайтариб шундай деди:

لاَّ يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاء
«Мўминлар кофирларни дўст тутмасинлар!» [Оли Имрон 28]

Яъни «мўминларнинг кофирларни дўст тутишлари, улардан ёрдам сўрашлари, уларга илтижо қилишлари, уларга муҳаббат изҳор қилишлари лойиқ бўлмайди», деган маънодадир. Аллоҳ Таоло Қуръондан бир неча ўринда шуни айтди. Масалан Аллоҳ Таоло деди:

لَا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ

«Аллоҳга ва охират кунига имон келтирадиган қавмнинг Аллоҳ ва Унинг пайғамбари чизган чизиқдан чиққан кимсалар билан дўстлашаётганларини топмассиз» [Мужодала 22]

لاَ تَتَّخِذُواْ الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاء

«Яҳудийлар ва насронийларни дўст тутмангиз!» [Моида 51]

لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاء
«Менинг душманим ва сизларнинг душманларингизни дўст тутманглар!» [Мумтаҳана 1]
Юқоридаги оятда келган:

مِن دُوْنِ الْمُؤْمِنِينَ
«Мўминларни қўйиб» [Оли Имрон 28]

сўзининг маъноси мўминлар билан дўст бўлиш лозим демакдир. Бу эса кофирларни дўст тутишдан ва мўминларга қарши уларга ёрдам беришдан қайтаришдир. Кофирларга лутф кўрсатишдан қайтариш деган фикр ҳам айтилган. Ибн Аббосдан ушбуни ривоят қилинган авлиё валийнинг жамидир. Валий кимнинг ишидан рози бўлса ўшанга ёрдам ва нусрат беришни буюрадиган зотдир. Валийнинг икки хил маъноси бор: бири нусрат билан ёрдам берувчи, иккинчиси ёрдам берилган киши. Демак Аллоҳ Таолонинг:

اللّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُواْ
«Аллоҳ мўминларнинг валийсидир» [Бақара 257]

деган қавлининг маъноси: Аллоҳ мўминларга Ўз нусрати билан ёрдам берувчи ва ғолиб қилувчи демакдир. Мўмин Аллоҳнинг валийси ҳам дейилади. Бунинг маъноси мўмин